Najważniejsze informacje:

  • Brak regularnych kopii zapasowych prowadzi do poważnych konsekwencji.

  • Odzyskiwanie danych księgowych często wymaga specjalistycznego podejścia.

  • Popularne programy księgowe, takie jak INSERT, ANOVA czy WAPRO są narażone na szczególne ryzyko utraty danych.

  • Profesjonalne odzyskiwanie danych jest bardziej skuteczne niż amatorskie próby.

Brak backupu – wspólny mianownik problemów

Początek 2020 roku w naszym laboratorium upłynął pod znakiem intensywnej pracy nad odzyskiwaniem kluczowych danych z popularnych programów księgowych i kadrowo-płacowych. Przyczyną tych incydentów był niemal zawsze brak regularnych kopii zapasowych lub odłożenie ich wykonania z powodu planowanej zmiany infrastruktury IT. Efekt? Firmy, szczególnie biura rachunkowe, straciły dostęp do niezwykle istotnych danych w krytycznym momencie roku podatkowego.

Case study: Typowe uszkodzenie dysku SSD – Goodram CX300

W jednym z biur biegłego rewidenta dane zapisane na dysku SSD Goodram CX300 uległy degradacji, typowej dla tego modelu. Dysk zgłaszał się jako SATAFIRM S11, ale jego zawartość wydawała się całkowicie pusta. Uszkodzone komórki pamięci znajdowały się głównie w miejscach najczęściej używanych, takich jak bazy danych programów księgowych. Ostatecznie udało się odzyskać większość danych, choć kilka kluczowych plików zawierało błędy wynikające z uszkodzeń komórek pamięci.

Case study: INSERT Rachmistrz i dysk Western Digital WD20EARX

W innym przypadku klient początkowo zrezygnował z profesjonalnego odzyskiwania danych z powodu kosztów. Po kilku dniach wrócił z jeszcze bardziej uszkodzonym dyskiem WD20EARX firmy Western Digital. Profesjonalne narzędzia umożliwiły jednak skuteczne odzyskanie danych bez zmiany wyceny, pomimo dodatkowej pracy. Ten przykład pokazuje, że samodzielne próby odzyskiwania danych przy użyciu amatorskich narzędzi dostępnych w internecie często pogarszają stan urządzenia i zwiększają koszty odzyskania danych.

Case study: Dysk Seagate ST250318AS – awaria głowic

Kolejny przykład dotyczy biura księgowego z Warszawy, gdzie dysk Seagate ST250318AS uległ poważnej awarii głowic. Z powodu trudności w dopasowaniu części zamiennych konieczne było specjalistyczne podejście polegające na modyfikacji wewnętrznego oprogramowania dysku. Po wielu testach udało się odzyskać większość danych, jednak proces trwał wyjątkowo długo – ponad 4 dni ciągłej pracy na odzyskaniu 20GB kluczowych danych. Pomimo kosztów, kluczowe dokumenty zostały odzyskane na czas, umożliwiając terminowe złożenie rocznych deklaracji podatkowych przez 140 firm.

Nietypowy przypadek: Rozmagnesowanie dysku

Najbardziej nietypowy przypadek dotyczył uszkodzenia powierzchni magnetycznej dysku laptopa za pomocą magnesu neodymowego. Dane księgowe z ostatnich dwóch lat były prawie niemożliwe do odzyskania klasycznymi metodami. Dopiero specjalistyczne podejście, obejmujące zmianę parametrów odczytu i ominięcie korekcji błędów, pozwoliło na częściowe odzyskanie danych. Po niemal dwóch tygodniach pracy dane zostały przekazane producentowi oprogramowania do dalszej rekonstrukcji.

Wnioski i rekomendacje

Na przełomie 2019 i 2020 roku przyjęliśmy aż 14 podobnych zleceń. Jeden przypadek zakończył się niepowodzeniem, kiedy macierz RAID z dysków SSD została zniszczona automatycznymi naprawami i funkcją TRIM. Te przypadki pokazują jasno – regularne wykonywanie kopii zapasowych powinno być priorytetem w każdej firmie, szczególnie tam, gdzie odpowiedzialność obejmuje dane klientów, jak w biurach rachunkowych.