Awaria dysku SSD może popsuć humor każdemu. Powszechne przekonanie o bezawaryjnej pracy tych nośników zbierz żniwa w postaci wielu zleceń na odzyskiwanie danych. Wiele osób uważa, że jeśli dysk kosztuje 200, 300, 500 zł to naprawa SSD będzie możliwa za kilkadziesiąt złotych. Realia są jednak zupełnie inne, bo naprawa uszkodzonego dysku SSD niestety nie jes możliwa, a odzyskanie danych nie należy do tanich. 

Co powoduje awarie dysków SSD?

Najczęściej spotykane przyczyny awarii dysków SSD:

• Uszkodzenie kontrolera lub elementów elektronicznych – serce dysku SSD, które zarządza pamięcią, jest podatne na awarie związane z przepięciami lub wadliwym zasilaniem.

• Uszkodzenie struktury pamięci flash – kości pamięci mogą ulec zużyciu lub fizycznym uszkodzeniom i tak naprawdę odpowiadają za 99,9% wszystkich awarii dysków SSD.

• Błędy oprogramowania (firmware) – wynikające głównie z degradacji komórek pamięci flash.

• Problemy z zasilaniem – awarie zasilacza, nagłe odcięcie prądu czy niestabilne zasilanie często prowadzą do uszkodzeń elektroniki dysku.

Jak rozpoznać uszkodzenie dysku SSD?

Najczęstsze objawy, które mogą wskazywać na awarię dysku SSD:

• Dysk zgłasza niepoprawną pojemność lub dziwną nazwę (np. SATAFIRMS11).

• Brak możliwości odczytu i zapisu danych.

• Wolne działanie, częste zawieszanie się komputera lub laptopa.

• Problemy z uruchamianiem systemu („No boot device” lub „Blue Screen of Death”).

Czy można naprawić uszkodzony dysk SSD?

W praktyce naprawa uszkodzonego dysku SSD jest niemal niemożliwa. Wynika to głównie z natury usterek:

• Kości pamięci flash, gdy ulegną uszkodzeniu, nie mogą być skutecznie naprawione – wymagają wymiany, co często jest ekonomicznie nieuzasadnione, a poza tym ich wymiana powoduje utratę danych.

• Kontrolery SSD są z reguły projektowane tak, że ich wymiana lub naprawa jest technicznie bardzo trudna lub całkowicie niemożliwa.

W odróżnieniu od klasycznych dysków HDD, gdzie wymiana mechanicznych części może przywrócić ich działanie, SSD bazuje na złożonych komponentach elektronicznych. Każdy producent dysku SSD stosuje różne algorytmy zarządzania danymi, a szczegóły tych technologii są zazwyczaj chronione, co utrudnia ewentualną naprawę, a nawet odzyskanie plików.

Odzyskiwanie danych z uszkodzonych dysków SSD

Choć naprawa dysku SSD zwykle nie jest możliwa, odzyskanie danych często bywa realne, ale wymaga specjalistycznego podejścia:

• Specjalistyczne laboratoria odzyskiwania danych, jak nasze, wyposażone są w zaawansowane narzędzia umożliwiające odczyt danych z uszkodzonych dysków SSD.

• Używane są profesjonalne narzędzia, jak kontrolery technologiczne, oraz zaawansowane oprogramowanie umożliwiające dostęp do zaszyfrowanych danych.

• Każdy dysk wymaga indywidualnego podejścia ze względu na różnorodność producentów, modeli, stosowanych kontrolerów oraz rodzajów szyfrowania (np. popularny SANDFORCE szyfrujący także firmware do dziś nie ma rozwiązań pozwalających na skuteczne odzyskanie danych).

W warunkach domowych odzyskanie danych z SSD nie jest możliwe i raczej nigdy nie będzie . Koszty zakupu specjalistycznych urządzeń i oprogramowania są na tyle wysokie, że jedynym rozsądnym wyjściem jest skorzystanie z usług profesjonalnych firm.

Jak zabezpieczyć się przed utratą danych?

Najważniejszym krokiem prewencyjnym jest regularne tworzenie kopii zapasowych. Dzięki temu, nawet w przypadku awarii dysku SSD, dane mogą być szybko odzyskane z backupu bez konieczności kosztownych procedur odzyskiwania danych.

Podsumowanie

Naprawa dysków SSD jest wyjątkowo trudna, a w większości przypadków praktycznie niemożliwa. Odzyskiwanie danych z uszkodzonego dysku SSD pozostaje zadaniem dla profesjonalnych laboratoriów wyposażonych w specjalistyczne narzędzia i wiedzę. Aby uniknąć problemów związanych z utratą danych, zawsze warto pamiętać o regularnych kopiach zapasowych.